Alfabetik Sıralama

Asırlara Göre Sıralama

Tematik Sıralama

Basın

Beste

Dans

Enstalasyon/Yerleştirme

Fotoğraf

Halk Ozanı

Hat

Heykel

Kanto

Karikatür

Kültür Destekçiliği

Müze

Müzisyen

Opera/Operet

Orkestra Şefi

Resim

Restorasyon/Mimarlık

Senarist

Seramik

Sinema

Stand-up

Şarkı

Şiir

Tiyatro

Video Sanatı

Yazar

Yönetmenlik

Biyografi Arama

Yaşar Nezihe (Bükülmez)

Yaşar Nezihe (Bükülmez)

1 Mayıs İşçi ve Emekçiler bayramı için ilk Türkçe şiiri yazan kadın şairdir.
"Hakkını haksızlara anlat"

Doğum Tarihi: 14/01/1882 1882

Doğum Yeri: Silivrikapı, İstanbul

Ölüm Tarihi: 05/11/1971 1971

Ölüm Yeri: İstanbul

Mezarı: Küçükyalı Mezarlığı, Maltepe, İstanbul

Konu Başlıkları

Galeri

Yaşar Nezihe (Bükülmez) Yaşar Nezihe (Bükülmez) Yaşar Nezihe (Bükülmez)

Etkinlik Alanı

Şiir
Silivrikapı'da, Baruthane Yokuşu üzerindeki Hünkâr İmamı Sokağı'ndaydı evimiz. Evimizin yakınındaki dere kenarlarından papatya, ısırgan otu, deve dikeni, ebegümeci tohumları toplayarak aktarlara satıp, kazandığımın kırk parasını mahalle mektebinin hocasına, kırk parasını da kalfaya vererek bir süre okuma isteğimi doyurmak için çabaladım. Fakat bu şekilde ancak bir yıl mahalle mektebine devam edebildim. Aldığım eğitim bu kadardır. Yaşamım süresince geçimimi sağlamamda büyük ölçüde yardımcı olacak dikiş, nakış bilgisini de yine bu dönemde komşu kızlarından edindim. Edebiyatı, aruzla şiir yazmayı da kendi kendime öğrendim.
1896 yılında 14 yaşındayken Ahmet Rasim'in çıkardığı "Hanımlara Mahsus Malûmat" adlı kadın gazetesinde Leyla Feride[1] imzasıyla yazılmış bir şiiri okudum, çok beğendim. Ben de öyle şiirler yazmak istedim. Ve şiir yazmaya böyle başladım.
İlk şiirlerimi Mazlume veya Mahmure takma adlarıyla yayımladım. 1901 yılında Terakki gazetesinde yazmaya başladım. "Hanımlara Mahsus Gazete"nin adeta daimi yazarı oldum. "Sabah", "Menekşe", "Kadın Yolu" ve "Kadınlar Dünyası" gibi dergilerde de yıllarca şiirlerim yayımlandı. 1923 yılı Mayıs ayında Bir Mayıs adlı şiirimi yazdım. Aydınlık dergisinde yayımlandı. Dört dosya dolusu şiirlerim var.
(Yaşar Nazihe)
Bir Mayıs

Ey işçi
Bugün hür yaşamak hakkı seninken
Patronlar o hakkı, senin almışlar elinden.

Sa'yınla edersin de "tufeyli"leri zengin
Kalbinde niçin yok ona karşı, yine bir kin?

Rahat yaşıyor, işçi onun emrine münkâd;
Lakin seni fakr etmede günden güne berbâd.

Zenginlere pay verme, yazıktır emeğinden.
Azm et de esaret bağı kopsun bileğinden,

Sen boynunu kaldır ki onun boynu bükülsün.
Bir parça da evlatlarının çehresi gülsün.

Ey işçi
Mayıs birde bu birleşme gününde
Bişüphe, bugün kalmadı bir mani önünde.

Baştanbaşa işte koca dünya hareketsiz;
Yıllarca bu birlikte devam eyleyiniz siz.

Patron da fakir işçilerin kadrini bilsin,
Ta'zim ile, hürmetle sana başlar eğilsin,

Dün sen çalışırken bu cihan böyle değildi,
Bak fabrikalar uykuya dalmış gibi şimdi.

Herkes yaya kaldı, ne tren var, ne tramvay
Sen bunları hep kendin için şan-ü şeref say.

Birgün bırakınca işi halk şaşkına döndü,
Ses kalmadı, her velvele bir mum gibi söndü.

Sayende saadetlere mazhar beşeriyet;
Sen olmasan etmezdi teali medeniyet.

Boynundan esaret bağını parçala, kes, at!
Kuvvetedir hak. Hakkını haksızlara anlat.

Yaşar Nezihe 1934 yılında çıkan Soyadı Kanunu'ndan sonra "Bükülmez" soyadını almıştır.

Eserleri

Bir Deste Menekşe (Şiirler), Marifet Kütüphanesi, İstanbul, 1913

Feryatlarım (Şiirler), 1924, Vatan Matbaası, İstanbul

Nevsal (Özyaşamöyküsü tefrikası), Akşam Gazetesi, Tanin Gazetesi (Tarih tesbit edilememiştir)

Ödülleri

Üyelikleri

Amele Cemiyeti üyesi

Eğitimi

Sosyal sorumluluk çalışmaları

Akraba ve Dostları

  • Annesi: Kaya Eda Hanım
  • Babası: Kadri Efendi (Belediye Kantar İdaresi'nde memur)
  • Oğlu: Suat, Sedat,Vedat Bükülmez
  • Evlilik:Atıf Zahir (evkaf katibi/vakıflar idaresinde memur), Mehmet Fevzi Bey (mühendis), Yusuf Niyazi Bey (tahrirat katibi/yazı işleri memuru)
  • Dostları:Nezihe Muhittin (İttihat Terakki Kız Sanayi Mektebi müdürü, yazar, romancı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk siyasal partisi ve ilk kadın partisi olan, kadınlar için siyasi haklar talep etmek için 16 Haziran 1923'de kurulan Kadınlar Halk Fırkası'nın kurucu başkanı)

Anısını Yaşatan Projeler

Anısına yazılmış senaryo

Lütfiye Aydın, Gizli Bir Kadın Ozan (Nezihe Yaşar Bükülmez'in yaşamı), TRT Radyo, Arkası Yarın Programı için senaryo

Bestelenmiş şiirleri

Yaşar Nezihe Bükülmez'in "Mecnun isen sana Leyla mı bulunmaz", "Gül ruhlarını gonca-i zibaya değişmem", "Bir perinin aşkına düştüm çok efgan eyledim", "Felaket dîdeler hem meysiz hem meyhanesiz olmaz" gibi şiirlerinin de aralarında olduğu 250 şiiri bestelenmiştir.

Yaşar Nezihe Bükülmez'in "Mecnun isen sana Leyla mı bulunmaz" adlı bestelenmiş şiirini, Kayhan Tunç'un yorumuyla dinlemek için tıklayınız.

Mecnun isen ey dil sana leyla mı bulunmaz
Bu goncaya bir bülbül-ü şeyda mı bulunmaz

Sun şerbet-i lal-i lebin ağyara vefasız
Saki mi bulunmaz bana bir sahbâ mı bulunmaz

Arzetmiyorum aleme alam-ı derunum
Yoksa bana bir mahremi sevda mı bulunmaz

Bir sen misin alemde tabip illet-i aşka
Teşhis-i dile başka etibba mı bulunmaz

Al aşkını ver gönlümü allah için olsun
Dil vermek için dilber-i rana mı bulunmaz

Mesud edecek kimse seni yoksa nezihe
Meşgul edecek bir şuh-ı hülya mı bulunmaz.

Hakkında Yazılanlar

Dipnotlar

[1]:Ahmet Rasim Hanımlara Mahsus Malûmat adlı kadın gazetesinde yazdığı zaman "Leyla Feride" imzasını kullanıyordu.


©2012 Meral Akkent
euro.message madebycat ®