Alfabetik Sıralama

Asırlara Göre Sıralama

Tematik Sıralama

Basın

Beste

Dans

Enstalasyon/Yerleştirme

Fotoğraf

Halk Ozanı

Hat

Heykel

Kanto

Karikatür

Kültür Destekçiliği

Müze

Müzisyen

Opera/Operet

Orkestra Şefi

Resim

Restorasyon/Mimarlık

Senarist

Seramik

Sinema

Stand-up

Şarkı

Şiir

Tiyatro

Video Sanatı

Yazar

Yönetmenlik

Biyografi Arama

Hayganuş Mark (Markar)

Hayganuş Mark (Markar)

Osmanlı kadın hareketinin en uzun soluklu kadın dergisi Hay Gin'in (Ermeni Kadını) editörüdür.
"Feminizmin bir adalet feryadı olduğuna iyiden iyiye inanmıştım."

Doğum Tarihi: 1885

Doğum Yeri: Ayazpaşa, İstanbul

Ölüm Tarihi: 1966

Ölüm Yeri: İstanbul

Mezarı: Şişli Ermeni Mezarlığı, İstanbul

Konu Başlıkları

Galeri

Hayganuş Mark (Markar) Hayganuş Mark (Markar) Hayganuş Mark (Markar) Hayganuş Mark (Markar)

Etkinlik Alanı

Basın
"Kendimi ödevlerle ağırlaşmış hissediyordum ve belki de bunun karşılığı olarak bana verilen haklar yeterli gelmiyordu. Feminizmin bir adalet feryadı olduğuna çok derinden inanmıştım, onu rica etmek çocukluk olacaktı. Kendim şahsen elimi uzatıp haklarımı almalıydım. İşte bir başlangıç. (...) Gücüme inandım ve Dzağig doğdu"
HAYGANUŞ MARK

1905'te Hayganuş Mark'a Dzağig (Çiçek) dergisini, bir kadın dergisi konseptine dönüştürmesi ve yönetmesi teklif edilir. Hayganuş Mark "Yalnız Kadınlarla ve Kadınlar İçin" sloganıyla Dzağig dergisinin editörlüğünü iki yıl boyunca yapar. Bu dergide, sadece kadın yazarların yazılarına yer vermek isteyen Hayganuş Mark, yeterli sayıda kadın yazar bulamayınca, sayfalarını kadın ismi kullanarak yazmayı kabul eden erkek yazarlara da açar.

"İzmir'e varışımla, İstanbul'dan sonra Ege kıyıları da, ilk aktif feminist Ermeni kadınla tanışmış oldu."
HAYGANUŞ MARK

Hayganuş Mark 1907 – 1909 yılları arasında İzmir'de, kocası Vahan Toşigyan ile birlikte Arsaluys (Şafak) ve Artzakank (Yankı) gazetelerini yayımladı ve bu gazetelerde kadın sayfaları yaptı.

"Yaz ve mutlu ol"
HAYGANUŞ MARK

1919 - 1933 yılları arasında Hay Gin'in (Ermeni Kadını) editörlüğünü yaptı. Hayganuş Mark bu dergiyi, genel olarak kadınla ilgili her konunun tartışıldığı bir kadın dergisi olarak tanımlıyordu.

"Kızımı kaybetmiş gibiydim"
HAYGANUŞ MARK

Hay Gin dergisi 14 yıl boyunca ayda iki sayı çıktı. Dergi, 1933 yılında kapatıldı. Hayganuş Mark dergisinin kapatılma nedenini açıklamadı. Sadece "Herkesin bildiği bir sebepten dolayı" ifadesini kullandı ve 1936 yılına kadar aktif yazı hayatına ara verdi. 1936 yılında ise kocası Vahan Toşigyan'ın çıkardığı Nor Lur (Yeni Haber) gazetesinde kısa bir süre için, bir kadın köşesi hazırladı.

Hayganuş Mark ve kadın politikası

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Ermeni Cemaatinin Maarif Konseyi, Ermeni topluluğunun eğitim konusunu, Muhakeme Konseyi ise aile, evlilik, boşanma ve miras işleri gibi konularını düzenliyordu. Hayganuş Mark bu konseylerde ve Ermeni Cemaatinin tüm idare kadrolarında kadın üyelerin de yer alması gerektiğini savundu. Hay Gin dergisinde bu talebinin gerekçelerini açıkladı, Maarif ve Muhakeme Konseylerinde ikna edici konuşmalar yaptı. Maarif Konseyi'nde kadınların "yardımcı üye" olabilmesi teklifine karşı koydu ve eşit haklarda üyelik talep etti. Konsey üyeliğine adaylığını koydu.

"Cemaatin tüm idari işlerinin düzenlendiği 1876 Nizamnamesi'nde kadınlar hakkında hiçbir madde olmadığına göre, konseylere üye olmaları durumunda 'yardımcı üye' olabilecekleri konusunda bir maddenin olması da imkansızdır. Nizamnamede 'ulusun üyesi 21 yaşından büyük her birey' dendiğine ve kimse de kadınları 'ulusun üyesi' olmaktan dışlayamayacağına göre, kadınların konseylerde bulunmaları, iddia edildiği gibi kanunlara aykırı değildir".
HAYGANUŞ MARK
Eserleri

Dzulutyan Baheres (Tembellik Anlarımdan), Türkçeden İtalyanca'ya çeviri (şiir kitabı), 1921.

Ödülleri

Üyelikleri

Eğitimi

Esayan Ermeni Lisesi

Sosyal sorumluluk çalışmaları

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi'nin (Yedikule, İstanbul ) yetimhanesinde yarı zamanlı öğretmenlik yaptı.

Nigoğosyan Kız Okulu'nda (İstanbul) Ermenice dersleri verdi.

Azkanıver Hayuhyatz Ingerutyun'da (Milletperver Kadınlar Birliği) Edebiyat Komisyonu Başkanı olarak, kız öğrenciler için Anadolu'da okul açma çalışmaları yaptı.

Akraba ve Dostları

  • Annesi:Yebrakse Topuzyan
  • Babası:(Van'lı) Markar
  • Evlilik:Vahan Toşigyan (Manzume-i Efkar dergisinin yayın yönetmeni, gazeteci)
  • Dostları:Zabel Asadur (yazarlık adı: Sibil, 1885-1926, şair, yazar, öğretmen, feminist aktivist), Ann Stis (Uluslararası Feminist Kadınlar Birliği genel sekreteri)

Anısını Yaşatan Projeler

Hakkında Yazılanlar

Kaynakça

Hayganuş Mark tanıtım sayfasındaki alıntılar için kaynak
  • Melissa Bilal, Lerna Ekmekçioğlu, Belinda Mumcu, "Feminizm: Bir Adalet Feryadı" Hayganuş Mark'ın (1885-1966) Hayatı, Düşünceleri ve Etkinlikleri Üzerine Bir Çalışma, Toplumsal Tarih Dergisi Üniversite Öğrencileri Tarih Yarışması, Ekim 2000.
  • Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi.
  • Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi.
Hayganuş Mark tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak
  • Aras Yayınevi, İstanbul.
  • Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi.

Teşekkür

İstanbul Kadın Müzesi® (İKM) Hayganuş Mark görselini kullanmamıza müsaade ettiği için, Aras Yayınevi'ne çok teşekkür eder.

©2012 Meral Akkent
euro.message madebycat ®